Gece plağı, gece koruyucusu veya oklüzal splint olarak da bilinen, uyku sırasında diş gıcırdatma (bruksizm) ve sıkma etkilerinden dişleri korumak için tasarlanmış özel yapım bir diş aletidir. Üst ve alt dişler arasında fiziksel bir bariyer sağlayarak, gece plağı diş aşınması, çene ağrısı ve gece bruksizmi ile ilişkili diğer komplikasyonları önlemeye yardımcı olur. Bu basit ama etkili cihaz, geceleri dişlerini gıcırdatan veya sıkan hastalar için konforu önemli ölçüde artırabilir ve ağız sağlığını koruyabilir.
Gece plağı, genellikle dayanıklı, biyouyumlu plastikten yapılan, üst veya alt dişlere sıkıca oturan çıkarılabilir bir diş aletidir. Birincil işlevi, gıcırdatma veya sıkma ile oluşan kuvvetleri absorbe etmek ve dağıtmak, böylece dişleri, çene eklemlerini ve çevre dokuları hasardan korumaktır. Gece plakları rahat ve güvenli bir uyum sağlamak için özel olarak üretilir, bu da gece boyunca takmayı kolaylaştırır. Bruksizmi, çene ağrısı olan veya gece alışkanlıkları nedeniyle diş hasarı riski altındaki hastalar için yaygın olarak önerilir.
Gece plağı alma süreci, hastanın dişlerini, ısırığını ve semptomlarını değerlendirmek için diş muayenesiyle başlar. Hassas bir model oluşturmak için dişlerin ölçüleri veya dijital taramaları alınır. Bu model, gece plağının hastanın ağzına mükemmel şekilde uyacak şekilde özel olarak üretildiği dental laboratuvara gönderilir. Alet hazır olduğunda, diş hekimi uyumu kontrol eder ve konfor ve etkinliği sağlamak için gerekli ayarlamaları yapar. Hasta gece plağını nasıl takacağı ve bakımını nasıl yapacağı konusunda talimatlar alır. İlerlemeyi izlemek ve gerekirse daha fazla ayarlama yapmak için takip ziyaretleri planlanabilir.
Gece plakları, diş gıcırdatma, çene sıkma veya çene ağrısı, baş ağrısı veya diş aşınması gibi ilgili semptomlar yaşayan yetişkinler ve çocuklar için uygundur. Ayrıca kronlar veya veneerler gibi kapsamlı diş çalışması geçirmiş hastaların restorasyonlarını hasardan korumak için de önerilir. İyi ağız sağlığı önemlidir—herhangi bir çürük, diş eti hastalığı veya diğer diş sorunları tedaviye başlamadan önce ele alınmalıdır. Konsültasyonunuz sırasında, diş hekiminiz semptomlarınızı, diş geçmişinizi ve ısırığınızı değerlendirerek gece plağının sizin için doğru çözüm olup olmadığını belirleyecektir.
Gece plağı almadan önce, kapsamlı bir diş muayenesi yaptırmak ve çürükler veya diş eti hastalığı gibi mevcut diş sorunlarını ele almak önemlidir. Tıbbi durumlar, alerjiler veya ilaçlar hakkında diş hekiminizi bilgilendirin. İyi ağız hijyeni—düzenli fırçalama, diş ipi kullanımı ve profesyonel temizlikler—tedavi için sağlıklı bir temel oluşturmaya yardımcı olur. Çene yaralanması geçmişiniz veya diğer tıbbi endişeleriniz varsa, gece plağının uygun şekilde tasarlanmasını sağlamak için bunları diş hekiminizle tartışın. Tedavi öncesi diş hekiminizin talimatlarını takip etmek sorunsuz bir süreç ve optimal sonuçlar sağlamaya yardımcı olur.
Gece plağınızı aldıktan sonra, etkinlik ve uzun ömür için uygun bakım esastır. Aleti günlük olarak yumuşak diş fırçası ve hafif sabun veya önerilen temizlik solüsyonu ile temizleyin—sıcak su kullanmaktan kaçının, çünkü materyali deforme edebilir. Kullanmadığınız zamanlarda gece plağını koruyucu kutusunda saklayın. Hem dişlerinizde hem de alet üzerinde plak birikimini önlemek için mükemmel ağız hijyenini koruyun. Diş hekiminizin uyumu kontrol edebilmesi ve gerekli ayarlamaları yapabilmesi için planlanan tüm takip ziyaretlerine katılın. Rahatsızlık, ısırığınızda değişiklik veya gece plağında hasar fark ederseniz, derhal diş hekiminizle iletişime geçin. Tutarlı bakım ve düzenli diş kontrolleri, gece plağının dişlerinizi ve çenenizi etkili bir şekilde korumaya devam etmesini sağlamaya yardımcı olur.
Gece plağı, bruksizm (diş gıcırdatma), çene sıkma, çene ağrısı, baş ağrısı veya diş aşınması semptomları olan hastalar için önerilir. Ayrıca büyük diş çalışması sonrası dental restorasyonları korumak veya daha fazla komplikasyona yol açabilecek ısırık sorunlarını yönetmek için de kullanılır. Bazı insanlar gece plaklarını temporomandibular eklem (TME) bozuklukları için daha geniş bir tedavi planının parçası olarak kullanır. Gece plağı kullanma kararı, semptomlarınızın, diş sağlığınızın ve yaşam tarzı ihtiyaçlarınızın kapsamlı bir değerlendirmesine dayanır.
Gece plağı alma süreci genellikle iki ziyaret gerektirir. İlk ziyaret diş muayenesini ve ölçü veya dijital tarama almayı içerir, bu yaklaşık 30 ila 45 dakika sürer. Özel gece plağı genellikle bir ila iki hafta içinde hazır olur. İkinci ziyarette, diş hekimi uyumu kontrol eder, gerekli ayarlamaları yapar ve kullanım ve bakım talimatları verir. Çoğu hasta bu randevudan hemen sonra gece plağını takmaya başlayabilir. İlerlemeyi izlemek ve sürekli konfor ve etkinliği sağlamak için gerektiğinde takip ziyaretleri planlanabilir.
Gece plağının maliyeti vakanın karmaşıklığına, kullanılan materyallere ve diş hekimliği ekibinin uzmanlığına bağlıdır. Özel yapım gece plakları, hassas uyumları ve dayanıklılıkları nedeniyle genellikle reçetesiz seçeneklerden daha pahalıdır. Kliniğin konumu ve gerekli hazırlık çalışmaları gibi ek faktörler de toplam fiyatı etkileyebilir. Birçok diş hekimliği pratiği, tedaviyi daha erişilebilir hale getirmek için ödeme planları veya finansman seçenekleri sunar. Fiyatı değerlendirirken, bakım kalitesine, diş hekiminin deneyimine ve dişlerinizi ve çenenizi korumanın uzun vadeli değerine odaklanın. Maliyetler ve seçenekler hakkında şeffaf bir görüşme, tedavinizi güvenle planlamanıza ve sürprizlerden kaçınmanıza yardımcı olur.
Uygulama ağrılı değildir. İlk randevuda muayene ve ölçü alınır; ikinci randevuda plak teslim edilir ve temas noktaları hassas biçimde ayarlanır. İlk günlerde hafif çene yorgunluğu, salya artışı veya konuşmada kısa süreli değişiklik yaşanabilir; genellikle 3–7 gün içinde adaptasyon sağlanır. Basınç yapan noktalar olursa hekim küçük törpü/ayarla konforu artırır. Düzenli kullanım bruksizme bağlı sabah baş-boyun ağrılarını ve diş hassasiyetini azaltır. Gerekli vakalarda çene egzersizleri ve sıcak-soğuk uygulama önerileriyle kas rahatlaması desteklenir.
Gece plağı semptom kontrolü ve korumaya yöneliktir; altta yatan bruksizmi “tamamen ortadan kaldırmaz”. Düzenli kullanım, doğru ayar ve eşlik eden faktörlerin (stres, uyku hijyeni, kafein tüketimi) yönetimiyle uzun dönem fayda sağlar. Zamanla aşınan yüzeyler kontrolde cilalanır ya da yenilenir. Gerektiğinde fizyoterapi, davranışsal teknikler veya botulinum toksin gibi adjuvanlar eklenebilir. Hedef; kas-eklem yükünü azaltmak, mine ve restorasyonları korumak, sabah sertliğini hafifletmektir.
Doğru planlanmış ve periyodik ayarı yapılan bir gece plağı dişleri, eklemi ve restorasyonları korur. Yanlış yük dağılımı veya uzun süre ayarsız kullanım, geçici kapanış değişikliğine ya da hassasiyete yol açabilir. Bu nedenle teslim sonrası ilk 1–2 haftada, sonra 1., 3. ve 6. ay kontrolleri önerilir. Temizlik; ılık su ve nötr sabunla fırçalama, haftalık tablet temizleyici kullanımı şeklinde yapılır. Sıcak su ve alkol bazlı ürünler materyali bozabilir.
Daimi dişlenme tamamlandıktan sonra (yaklaşık 12+ yaş) daha öngörülebilir sonuç alınır. Büyüme çağında diş hareketleri ve oklüzyon değişken olduğundan, vaka bazlı geçici/ayarlanabilir splintler tercih edilebilir. Erişkinlerde yaş sınırı yoktur; eklem bulguları, kas durumu, diş aşınmaları ve restoratif geçmiş değerlendirilerek karar verilir.
Genellikle daimi dişlenme sonrası (12+ yaş) planlanır. Erişkinlerde her yaşta uygulanabilir; bruksizm şiddeti, diş aşınma paternleri ve TME durumu belirleyicidir. Büyüme döneminde, ortodontik ihtiyaç ve alışkanlıklar göz önüne alınarak geçici/uyarlanabilir çözümler tercih edilir.
Ölçüden teslimine üretim süresi genellikle 3–7 gündür. Teslimde ince ayarlar yapılır; 1–2 hafta içinde adaptasyon beklenir. İlk kontrol 1–2. haftada, ardından 1., 3. ve 6. aylarda yapılır. Düzenli kullanımda semptomlarda belirgin iyileşme çoğu hastada 2–4 hafta içinde gözlenir. Temizlik ve saklama talimatlarına uyum, cihazın ömrünü uzatır ve etkinliğini artırır.
MarkAsya Diş Kliniği, Antalya’da olağanüstü diş bakımı sunmak için yılların deneyimini ileri teknolojiyle birleştirir. Dünyanın dört bir yanından gelen hastalarımıza sağlıklı ve güzel gülümsemeler yaratmaya adanmış durumdayız.
